به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، دکتر مریم اسلامی، پزشک و دارای دکترای تخصصی ژنتیک و مشاور ژنتیک، فلوشیپ پزشکی بازساختی از دانشگاه علوم پزشکی هاروارد امریکا، مدیر گروه ژنتیک و موسس مرکز تحقیقات زیست فناوری کاربردی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران و نماینده علمی مرکز اروپایی پزشکی فردمحور در گفتگو با خبرنگار سایت بنیان ابتدا از سوابق خودشان و همکاری‌های این مرکز با سایر مراکز گفتند: ایشان با گذراندن پایان نامه دوره دکتری تخصصی خود زیر نظر اساتید مطرح بین المللی در آزمایشگاه‌های دانشگاه‌­های هاروارد و MIT ، دستاوردها و همکاری­‌های بین‌المللی فراوانی دارند به عنوان مثال ایشان دوبار دارنده مدال طلا و دیپلم افتخار برترین اختراع سال از سازمانی جهانی مالکیت معنوی سازمان ملل متحد هستند و این خود باعث فراهم شدن زمینه‌­های همکاری علمی پژوهشی درمانی داخلی و خارجی بسیار مناسبی شده است به نحوی که امروز با داشتن تیمی بالغ بر 250 استاد بین المللی در زمینه پزشکی فرد محور و پزشکی بازساختی مشغول فعالیت هستند. ضمن اینکه دانشجویان و فارغ التحصیلان بسیاری در زمینه پایان ­نامه و کار­های پژوهشی مشترک با ایشان همکاری دارند و تاکنون کنگره‌­ها و دوره­‌های علمی متعددی در دانشگاه‌های کمبریج انگلستان، کلن آلمان، چین، آمریکا و ایران برگزار کرده‌­اند.

سلول درمانی یا پیوند سلول بنیادی چیست و چه کاربردهایی دارد و بیماران چقدر با این روش درمانی آشنا هستند؟

 ایشان در پاسخ به این سوال فرمودند که سلول درمانی به طور خلاصه بازسازی بافت آسیب دیده توسط پیوند و جایگزین کردن سلول­‌های بنیادی است که بتوان از این طریق به بهبود و ترمیم بافت آسیب دیده کمک کرد. امروزه این روش برای بیماری­‌های مختلفی از جمله پوستی، ارتوپدی، مغز و اعصاب، قلبی عروقی ، جراحی‌های پلاستیک، سرطان‌ها و غیره کارایی دارد. میزان آشنایی مردم با این روش به دلیل جدید بودن موضوع بسیار اندک است. بیشتر بیماران بیشتر از طریق نتایج درمانی سایر بیماران و یا از طریق مطالعه مقالات با این روش آشنا می‌­شوند.

در حال حاضر چه رویکرد‌های درمانی برای درمان این بیماری­‌ها به کار می‌­رود؟

ایشان در ادامه برای پاسخ به این سوال اینطور توضیح دادند که در حوزه پزشکی فردمحور درمان­‌های تخصصی هربیمار را با توجه به شرایط ژنتیک مولکولی و سلولی خاص وی بررسی و پیشنهاد می‌­دهیم. در زمینه پزشکی بازساختی نیز که شامل بحث مهندسی بافت و سلول درمانی است، بسته به شرایط بیمار، پروتکل­‌هایی طراحی و استفاده می ‌شود. حتی در تمامی این حوزه‌­ها برای آشنایی مردم با این روش‌ها کتاب های مختلفی را تالیف و ترجمه و شرکت دانش بنیانی نیز ایجاد کرده‌ایم تا بتوانیم اطلاعات و خدمات بیشتری را به جامعه ارایه نماییم.

میزان موفقیت این روش­‌های درمانی برای درمان بیماری‌ها به چه میزان است؟

 در ادامه ایشان تاکید داشتند که در حوزه پزشکی فردمحور برای افراد با بیماری مشابه نمی‌­توان یک درمان یکسان را به کار گرفت و باید بسته به شرایط ژنتیک مولکولی و سلولی خود هر فرد و درمان‌هایی که قبلا دریافت کرده است مورد ارزیابی و پروتکل درمانی خاص همان فرد طراحی و مورد استفاده قرار گیرد. اما به طور کلی به دلیل بررسی انحصاری و فرادقیق بیماران و دریافت درمان‌های فردمحور بهبود بیماران در این متدهای درمانی نسبت به روش‌های سنتی مرسوم مناسب‌تر بوده است.

چه بیماری­‌هایی را برای درمان انتخاب کرده‌­اید؟

بیماری‌هایی را که در بسیاری از افراد که به شرایط معمول درمان پاسخ نمی­‌دهند و یا سایر روش‌های درمانی معمول به تنهایی نمی‌­توانند موثر باشد، مانند بیماری­‌های خودتخریبی/خودایمنی سیستم عصبی از جمله میاستنی گراویس، مالتیپل اسکلروزیسMS))، ALS، انسفالیت­‌های خود ایمنی، آتاکسی‌­های مخچه­ای، آلزایمر، پارکینسون، ضایعات نخاعی و مغزی تروماتیک، فلج مغزی (CP)، ضعف عضلات در انواع دیستروفی‌­ها و میوپاتی‌­ها، مشکلات بینایی مانند لبر و رتینیت پیگمنتوزا، آرتروزهای متوسط، مشکلات قلبی عروقی، مواردی از ناباروری، برخی از سرطان‌ها و مشکلات خونی، بیماری‌های پوستی مانند پیسی‌­های متوقف شده، بیماران پروانه­‌ای و امور زیبایی مانند درمان اسکار‌های ناشی از جوش، چین و چروک‌ها و تزریق چربی در این بیماران عمده مراجعین کنونی را شامل می‌شوند.

چه سلول­‌هایی برای درمان بیماران استفاده می­‌کنید؟ مزایای این سلول­‌ها نسبت به سایر سلول­‌ها چیست؟

انتخاب نوع سلول­‌ها بسته به نوع بیمار و نیاز بیمار و نوع بافت متفاوت هستند از جمله این سلول‌­ها می‌توان به سلول‌های بنیادی هماتوپویتیک، سلول­های بنیادی مزانشیمی،کراتینوسیت، فیبروبلاست و ملانوسیت‌ها اشاره کرد که می توانند در بازسازی بافت آسیب دیده و ترمیم آن موثر باشند.

ایشان در ادامه در پاسخ به این سوال که از چه مراکزی سلول دریافت می‌کنید؟ آیا استانداردهای لازم در تهیه سلول وروش های درمانی رعایت می شود؟ ایا کار شما و روش درمانی تان تایید شده و زیر نظر سازمان غذا و داروی ایران هست؟ گفتند که بسته به مورد و نیاز، سلول ها از مراکز معتبری مانند شرکت سل تک فارمد و مرکز سلول­‌های بنیادی پرنیا دریافت می­‌شود و تمامی این روش­‌ها در بخش‌های دارای مجوز درمانی با مجوز و تایید سازمان غذا ودارو و معاونت وزارت بهداشت انجام می­‌شود و در بخش تحقیقاتی نیز با مجوز معاونت پژوهشی وزارت بهداشت و درمان و زیر نظر کمیته اخلاق دانشگاه­‌های مربوطه انجام می‌شود.

برای این کار با چه مراکز درمانی و متخصصانی همکاری دارید؟

برای انجام این کار شبکه گسترده‌ای از همکاران و متخصصانی از داخل و خارج با ما همکاری دارند از جمله این مراکز می­‌توان به پژوهشگاه رویان، پژوهشگاه ابن سینا، انجمن کشت سلول و بافت، انجمن ژنتیک، انجمن مهندسی بافت و علوم سلولی کاربردی، شرکت سل تک فارمد و شرکت پرنیا، دانشگاه­‌های علوم پزشکی و مرکز اروپایی پزشکی فردمحور اشاره کرد. بعد از بازگشت از امریکا با پژوهشگاه رویان همکاری‌های مختلف در بخش‌های مختلف از جمله سلول درمانی داشته‌ام. البته همچنان برای همکاری با سایر مراکز داخلی و خارجی اعلام آمادگی می­‌کنیم.

در خصوص بیماری و نحوه درمان شما برای بیماری زینب توضیحی بفرمایید؟

زینب خانم دارای بیماری اپیزودیک آتاکسیا همزمان با فرمی از ماسکولار دیستروفی، مشکلات بینایی، اختلال در راه رفتن، مشکلات نوروپاتی و تشنج بود که با اولین پیوند بهبودی معنی داری در مشکلات ذکر شده دیده شد و بسته به نوع پاسخ به درمان فواصل تزریق‌های بعدی با همکاری تیم درمانی مربوطه و اساتید متخصص این حوزه، جناب آقایان دکتر امیررضا برومند (فلوشیپ پیوند سلول‌های بنیادی در بیماری‌های نرولوژیک از آلمان، متخصص مغزواعصاب) و دکتر احمد ابراهیمی (متخصص ژنتیک) تنظیم خواهد شد.

در سطح جهانی آیا سایر کشورها هم از این روش برای درمان این بیماری‌ها استفاده می­‌کنند؟

 در سطح جهانی و کشور‌های پیشرفته  بحث سلول درمانی، مهندسی بافت و پزشکی فرد محور جز داغ ترین موضوعات تحقیق و درمان می­‌باشد. در آسیا کشور­های چین، کره جنوبی، هند، ژاپن و ترکیه و در اروپا کشور­های آلمان، سوئد، هلند، اکراین، فرانسه و ایتالیا و در آمریکا نیز دانشگاه‌­های برترآن و مراکز و شرکت­‌های درمانی مختلفی به این فعالیت مشغول هستند و بانک سلول­‌های بنیادی مانند بانک سلول­‌های بنیادی مزانشیمی آلوژن یا کمپانی سلول­‌های مزوبلاست در آمریکا و همینطور بانک سلول­‌های بنیادی دندان شیری نیز در این زمینه در حال فعالیت هستند.

بودجه شما برای درمان این بیماری­‌ها از کجا تامین می‌شود؟

بودجه این درمان­‌ها توسط بودجه و گرنت‌های پژوهشی و یا توسط خود بیماران و یا توسط خیرین سلامت تامین می‌شود. اگرچه نیاز است بودجه بیشتری در این خصوص اختصاص یابد، زیرا برای کسب نتایج ارزنده در این خصوص خیلی پسندیده است که خیرین سلامت توجه بیشتری به این زمینه داشته باشند. باتوجه به برخورداری از زیرساخت‌های لازم و امکانات متناسب در این زمینه و همچنین حضور متخصصین ارزشمند در این حوزه، لازم است بتوانیم نتایج درمانی را به خوبی به مردم اطلاع رسانی کنیم تا هم بیماران از نتایج مطلع شوند و هم زمینه­‌ای فراهم شود تا سبب جذب بیماران حتی از کشورهای منطقه شویم.

 سخن آخر

 به عنوان متخصص و مشاور ژنتیک همه سعی ما در این مرکز، پیشگیری و تشخیص به موقع و فرادقیق و درمان‌های شخصی سازی شده است. توصیه اصلی من این است که انجام مشاوره ژنتیک فردمحور قبل از ازدواج و قبل بارداری به جهت بررسی شجره نامه ژنتیکی افراد و ممانعت از انتقال ژن‌های معیوب به نسل بعد است. مشاوره ژنتیک در بخش سرطان‌های وراثتی در خانواده‌ها به شدت توصیه می گردد تا بتوان با پیشگیری و تشخیص زودهنگام مانع از پیشروی بیماری و موجب کاهش بار اقتصادی و روانی بر افراد و جامعه شد.

پایان مطلب/